ေဈးကြက္ဖြင့္ အေမးအေျဖ (FAQs Marketing) – ေက်ာ္ဝင္း
ေဈးကြက္နဲ႔ေဈးကြက္ဖြင့္ျခင္း (Markets And Marketing) အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္
ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ… ဘာလဲ။
ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ ကုိယ္ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ေဈးကြက္ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ေက်နပ္ေအာင္ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္မယ့္ တန္ဖုိးသစ္ေတြ ရွာေဖြရတဲ့၊ ဖန္တီးရတဲ့၊ ေဝငွရတဲ့ဘာသာရပ္လုိ႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကုိ သိပၸံလို႔ဆုိႏုိင္သလုိ၊ ဝိဇၧာဘာသာလုိ႔လည္း ေျပာလုိ႔ရႏုိင္တယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ ဘာသာရပ္က မျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြ၊ လုိအင္ဆႏၵေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ေပးတယ္။ ကုိယ္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ေဈးကြက္ရဲ႕အရြယ္ပမာဏနဲ႔ အျမတ္အလားအလာကုိ သတ္မွတ္တယ္၊ တုိင္းတာတယ္၊ တြက္ခ်က္တယ္။ ကုိယ့္ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ အေကာင္းဆုံးအလုပ္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ ေဈးကြက္ရဲ႕အစိတ္အပုိင္းကုိ အတိအက်ေဖာ္ထုတ္တယ္။ သင့္ေတာ္မယ့္ ကုန္စည္နဲ႔ဝန္ေဆာင္မႈေတြ ေပးႏုိင္ဖုိ႔ ဒီဇုိင္းဆင္တယ္။ ဒီအလုပ္ေတြအားလုံးကုိ ၿခဳံငုံၿပီး “ေဈးကြက္ဖြင့္” တယ္လုိ႔ ဆုိတာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ အလုပ္ကုိ ကုမၸဏီရဲ႕ဌာနတစ္ခု (ေဈးကြက္ဖြင့္ဌာန) က တာဝန္ယူေလ့ရွိတယ္။ ဒီလုပ္ဟန္မွာ ေကာင္းကြက္ရွိသလုိ၊ ဆုိးခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းကုိပဲ စူးစုိက္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ အထူးေလ့က်င့္ထား သူေတြကုိ စုစည္းႏုိင္တာမို႔ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာတာပါ။ ဆုိးတာကေတာ့ သိပ္ကုိ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းကုိ ဌာနတစ္ခုထဲ လက္ဝကြက္အပ္သလုိျဖစ္ေနတာမုိ႔ပါ။ တကယ္ေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တဲ့ အလုပ္ဆုိတာ ကုမၸဏီတစ္ခုလုံး ဝုိင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ၾကရတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းမွာ အသုံးျပဳရတဲ့ အေရးအႀကီးဆုံး အေကာက္အယူေတြဟာ ဘာေတြျဖစ္မလဲ။
အေရးအႀကီးဆုံးဆုိတာေတြကုိ တန္းစီ ေျပာရင္ေတာင္ အေတာ္မ်ားလိမ့္မယ္။ ေဈးကြက္ကုိ ဆစ္ပုိင္းၾကည့္တာ (seg-mentation) ရည္မွန္းခ်က္ သတ္မွတ္တာ (targeting)၊ ေနရာခ်ထားတာ (posi-ti oning) မ်ဳိးေတြ ရွိမယ္။ လိုအပ္ခ်က္တုိ႔၊ လုိအင္ဆႏၵတုိ႔၊ ဝယ္လုိအားတုိ႔၊ ေရာင္းလုိအားတုိ႔၊ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္တုိ႔ ဆုိတာေတြလည္းရွိမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တန္ဖုိးနဲ႔ ေဖာက္သည္ရဲ႕ စိတ္ေက်နပ္မႈတုိ႔၊ ဖလွယ္တာတုိ႔၊ ေရာင္းၾကဝယ္ၾကတာတုိ႔၊ ဆက္ဆံေရး နက္ဝပ္ေတြတို႔၊ ေဈးကြက္ဖြင့္ လမ္းေၾကာင္းေတြတို႔၊ ေထာက္ပံ့ေရးသံႀကိဳး ကြင္းဆက္ (supply chain) တုိ႔ဆုိတာေတြလည္း ရွိဦးမယ္။ ဒါတင္မကေသးဘူး။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈတုိ႔၊ ေဈးကြက္ဖြင့္ပတ္ဝန္းက်င္တုိ႔၊ ေဈးကြက္ဖြင့္ ပ႐ုိဂရမ္တုိ႔ဆုိတာေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ အမ်ားႀကီးပဲ။ (ဒီအေကာက္အယူေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာ ေမးခြန္းေတြ ေရာက္ေတာ့မွ တစ္ခုခ်င္းရွင္း သြားပါ့မယ္)။
ဒီေလာက္ အေကာက္အယူေတြ မ်ားေနရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္တဲ့ အဓိကျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြရဲ႕ အေရးပါပုံကုိ ဘယ္လုိ အႏွစ္ခ်ဳပ္ မွတ္ယူရမလဲ။
အဓိကအက်ဆုံးလုိ႔ ေျပာႏုိင္မယ့္ ျဖစ္စဥ္ေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ခ်ဳပ္ၾကည့္ပါ့မယ္။
(၁)ရႏုိင္မယ့္အခြင့္အလမ္းေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ထုတ္ရတာ။ opportunity identification ေပါ့။
(၂)ပစၥည္းသစ္ေတြ တီထြင္ထုတ္လုပ္တာ။ new product development။
(၃)ေဖာက္သည္ကုိ ဆြဲေဆာင္တာ။ customer attraction။ (၄)ၿပီးေတာ့ ရၿပီးသားေဖာက္သည္ကုိ ထိန္းထားတာ။ customer retention ေပါ့။ ဒါကုိ “ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တာ” (loyalty building) လုိ႔လည္းေခၚပါတယ္။
(၅) ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမွာစာေတြကုိ ျပည့္မီေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးတာ။ order fulfilment။ အနည္းဆုံး ဒီငါးခ်က္ကုိေတာ့ မျဖစ္မေန အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါေတြကုိ က်က်နန ကုိင္တြယ္ႏုိင္ရင္ ေအာင္ျမင္မွာပဲ။ မကုိင္တြယ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ခပ္ညံ့ညံ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။
ကုမၸဏီအမ်ားစုကေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တာကုိ ေဈးကြက္ဖြင့္ဌာနရဲ႕ အလုပ္လုိ႔ ၾကည့္ျမင္ၾကတာမ်ားမယ္ ထင္ပါတယ္။ အခု ခင္ဗ်ား ေျပာပုံအရဆုိရင္ ဒီလုပ္ငန္းဟာ ကုမၸဏီတစ္ခုလုံးရဲ႕ အေတြးအေခၚပုိင္းေရာ၊ လက္ေတြ႕ပုိင္းပါ အက်ဳံးဝင္ေနသလုိပဲ။ အဲဒါ ဘယ္လုိျဖစ္တာလဲ။
ဒီေနရာမွာ Hewlett Packard ကုမၸဏီကို ပူးတြဲထူေထာင္ခဲ့တဲ့ “ေဒးဗစ္ ပက္ကတ္ဒ္” ရဲ႕ စကားကုိ ျပန္ၫႊန္းပါရေစ။ ဟုိ႔အေစာႀကီးကတည္းက သူက အခုလုိ ေျပာခဲ့ဖူးတာရွိတယ္။ “ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းဟာ အမ်ားထင္ထားတာထက္ ပိုအေရးႀကီးတာမု႔ိ ေဈးကြက္ဖြင့္ဌာနတစ္ခုတည္း တာဝန္ယူ႐ုံနဲ႔ မလုံေလာက္ႏုိင္ဘူး” တဲ့။ သူေျပာတာ အမွန္ပဲ။ ကမၻာမွာၾကည့္လုိက္ရင္ အပ်ံစားေဈးကြက္ဖြင့္ဌာနေတြ ရွိပါလ်က္နဲ႔ မေအာင္ျမင္တဲ့ကုမၸဏီေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒါ… ဘာ့ေၾကာင့္လဲ။ ထုတ္လုပ္တဲ့အပုိင္းက အရည္အေသြး ညံ့တဲ့ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ကုန္ပုိ႔ဌာနက အခ်ိန္မီ မပုိ႔ႏုိင္ဘဲ ေနာက္က်တာမ်ဳိး ျဖစ္ခ်င္လည္းျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေငြစာရင္းဌာန ကတိက်တဲ့ ကုန္ပုိ႔လႊာေတြ၊ ေငြေတာင္းခံလႊာေတြ မပုိ႔တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ႏုိင္ေသးတယ္။ ဘာေၾကာင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုိအားနည္းခ်က္ ေတြရွိရင္ ရၿပီးသား ေဖာက္သည္ေတာင္ ဆုံး႐ႈံးသြားမွာပဲ။ ကုမၸဏီတစ္ခုလုံးက ကုိယ္ ကတိကဝတ္ျပဳထားတဲ့ တန္ဖုိးေတြကို ေပးစြမ္းႏုိင္မွ ေဖာက္သည္ရဲ႕ဟာဒယနဲ႔ ေတြ႕ေအာင္ႀကံေဆာင္ႏုိင္မွ ထိေရာက္တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တာမ်ဳိး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ တုိင္းျပည္အလုိက္၊ ေဒသအလုိက္ ကုိယ့္ အေျခအေနနဲ႔ကုိယ္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ လုပ္ရတာမ်ဳိးလား။ ဒါဆုိရင္ ေယဘုယ် သေဘာေဆာင္တဲ့ ပုံေသအေျခခံမူေတြ မရွိႏုိင္ေတာ့ဘူးလား။
ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ “အင္နာ လက္တစ္ေဂ်ာ္မက္ထရီ” လုိပုံေသသတ္မွတ္လုိ႔ ရတာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရးအရ၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ၊ ႏုိင္ငံေရးအရ ပေဒသာစုံျဖစ္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္အားလုံးမွာ တစ္သေဘာတည္း က်င့္သုံးလုိ႔ရႏုိင္မယ္ မဟုတ္ဘူး။ ေျပာရရင္ တုိင္းျပည္တစ္ခုတည္းမွာကုိပဲ က႑အလုိက္ မတူတဲ့ လက္ေတြ႕က်င့္သုံးပုံေတြ ရွိႏုိင္တယ္။ ဥပမာ-စား သုံးကုန္လုပ္ငန္းမွာ တစ္မ်ဳိး၊ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမွာ တစ္မ်ဳိး၊ ဘိဇနက္လုပ္ငန္း အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံရတာေတြမွာ တစ္မ်ဳိး၊ တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရတာေတြရွိတယ္။ လုပ္ငန္းသဘာဝခ်င္းတူဦးေတာ့ ကုမၸဏီခ်င္း မတူျပန္ရင္လည္း မတူတဲ့ေဈးကြက္ဖြင့္ လက္ေတြ႕ က်င့္သုံးပုံေတြ ရွိႏုိင္ေသးတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းဆုိတာ ေယဘုယ်သေဘာထက္ ဝိေသသသေဘာ ပုိေဆာင္ ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဘယ္လုိေနရာ၊ဘယ္လို အေျခအေနမ်ဳိးမွာ မဆုိ အထိုက္အသင့္ က်င့္သုံးလုိ႔ရႏုိင္တဲ့ အေျခခံမူတခ်ဳိ႕လည္း ရွိသေလာက္ေတာ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
٭ ေဈးကြက္ဖြင့္ မဟာဗ်ဴဟာခ်ရာမွာ ေဖာက္သည္ေတြ၊ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ၊ ျဖန္႔ျဖဴးသူေတြရဲ႕ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ အခန္းကုိ ေလးစားပါ။
٭ ဘယ္လုိေဈးကြက္မ်ဳိးကုိ မဆုိ ဆစ္ပုိင္းၾကည့္ပါ။ ၿပီးမွ ကုိယ့္ကုမၸဏီရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရည္အရ အလားအလာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ႏုိင္မယ့္ အပုိင္းကုိ ခ်ဥ္းကပ္ပါ။
٭ ကိုယ္ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ေဈးကြက္ အစိတ္အပိုင္းရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြ၊ သေဘာထားေတြ၊ အႀကိဳက္စ႐ုိက္ေတြနဲ႔ ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ ေဈးဝယ္ျဖစ္စဥ္ေတြကုိ က်က်နန သုေတသနလုပ္ပါ။
٭ ကုိယ္ခ်ိန္ရြယ္ထားတဲ့ ေဈးကြက္အတြက္ ျမင့္မားတဲ့တန္ဖုိးဆုိင္ရာ ကတိ ကဝတ္ေတြကုိ ဂ႐ုတစုိက္သတ္မွတ္ပါ၊ ဖန္တီးပါ၊ ျဖန္႔ေဝေပးပါ။ ဒီနည္းနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ရွာပါ။
တစ္ခုေတာ့ ရွိေလရဲ႕။ သီအုိရီဆုိတာ အေရာင္မွိန္လာတတ္တဲ့ သေဘာရွိတာကုိေတာ့ မျပတ္ႏွလုံးသြင္းဖို႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တစ္ေတြ စၾကဝဠာႀကီး အေၾကာင္းနားလည္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကုိပဲ ျပန္ၾကည့္ေပါ့။ “တုိေလမီ” ကုိ “ကုိပါးနီးကပ္စ္” က အစားထုိးခဲ့တယ္။ ေနာက္… “ကုိပါးနီးကပ္စ္” ေနရာမွာ “အုိင္စတုိင္း” နဲ႔ အစားထုိးရတယ္မုိ႔လား။ ေျပာခ်င္တာက သီအုိရီဆုိတာေတြ၊ အေျခခံမူဆုိတာေတြကုိ အေသဆုပ္ မထားမိဖုိ႔ ပါ။ ပုိသစ္ၿပီး ပုိေကာင္းတဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ သီအုိရီတစ္ခုေတြ႕ၿပီဆုိတာနဲ႔ အေဟာင္းကုိ စြဲမေနဘဲ အသစ္ကုိ အျမန္ဆုံး လက္ေတြ႕ အသံုးခ်ႏုိင္ပါေစ။
ဒီေန႔ကုမၸဏီေတြမွာ လက္ေတြ႕ က်င့္သုံးေနၾကတဲ့ထိေရာက္တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ မွားမွားယြင္းယြင္း နားလည္မႈ လြဲေနၾကတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါသလား။ တကယ္ လုိ႔ရွိခဲ့ရင္ အဓိက အမွားေတြဟာ ဘာေတြလဲ။
ဟုတ္ပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဘိဇနက္ အသုိင္းအဝုိင္းၾကားမွာေရာ၊ လူထုၾကားမွာပါ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ မွားမွား ယြင္းယြင္း နားလည္ေနၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ နားလည္ခ်က္က ထုတ္လုပ္ေရးကုိ ပံ့ပုိးဖုိ႔ေဈးကြက္ဖြင့္ရတာလုိ႔ ထင္ေနၾကတယ္။ တကယ့္အျဖစ္မွန္က ဒီအထင္နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ပါ။ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းကုိ ပံ့ပုိးဖုိ႔ ထုတ္လုပ္ေရးဆုိတာ ရွိရတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရးကိစၥကုိ ကုမၸဏီျပင္ပ အလုပ္အင္အားစုနဲ႔ လုပ္လုိ႔လည္းျဖစ္တာပါပဲ။ ဒါကုိ out-source လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကုမၸဏီျပင္ပမွာ ရင္းျမစ္ရွာတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေဈးကြက္ဖြင့္ အလုပ္ကုိေတာ့ ဘယ္သူ႔မွ ခုိင္းလုိ႔မရဘူး။ ကုမၸဏီကုိယ္တုိင္ လုပ္မွျဖစ္တယ္။ ေျပာရရင္ ကုမၸဏီတစ္ခုကုိ ဖန္တီးေပးေနတာဟာ ေဈးကြက္ဖြင့္ အုိင္ဒီယာေတြနဲ႔ ေဈးကြက္ဖြင့္ တင္ဆက္မႈေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးတုိ႔၊ ဝယ္ယူေရးတုိ႔၊ သုေတသနနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး (R&D) တုိ႔၊ ဘ႑ာေရးတု႔ိစတဲ့ ကုမၸဏီလုပ္ငန္း အသီးသီးဟာ ေဖာက္သည္ေဈးကြက္မွာ ကုမၸဏီ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ကူညီၾကရတဲ့ အလုပ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဈးကြက္ဖြင့္တာကုိ ေဈးေရာင္းတာနဲ႔ ေရာေထြးနားလည္ ေနၾကတယ္။ စင္စစ္မွာေတာ့ ေဈးေရာင္းတယ္ဆုိတာ ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုလုံးရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ရတယ္ဆုိတာ ေဈးေရာင္းတာလုိ ျမင္သာထင္သာေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္လိမ့္မယ္။ေဈးကြက္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အက်ယ္အျပန္႔ စုံစမ္းေထာက္လွမ္းရတာေတြ၊ သင့္ေတာ္မယ့္ ပစၥည္းေတြ သုေတသနလုပ္၊ တီထြင္ထုတ္လုပ္ရတာေတြ၊ အဲဒီပစၥည္းေတြအတြက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဈးႏႈန္းသတ္မွတ္ေပးရတာေတြ၊ တစ္ခါ …ဒီပစၥည္းေတြကုိ ျဖန္႔ျဖဴးရတာ၊ ကုိယ္ ျဖန္႔မယ့္ပစၥည္းကို ေဈးကြက္က သိေအာင္ လုပ္ရတာ… ဒါေတြအားလုံးဟာ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းထဲမွာ အက်ဳံးဝင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ ေဈးေရာင္းတာထက္ ပုိက်ယ္ျပန္႔သလုိ၊ ပုိၿပီးေတာ့လည္း အႏုစိတ္ပါတယ္။
ေျပာရရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္တာနဲ႔ ေဈးေရာင္းတာဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္လို႔ေတာင္ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ အတင္းအဓမၼ ဇြတ္ေရာင္း ၿပီဆုိရင္ေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တာနဲ႔ကဏၬ ေကာစလု႔ိေတာင္ ဆုိရလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ ကိုယ္ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ပစၥည္းကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အစြံထုတ္ႏုိင္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာတဲ့ပညာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္မွန္တဲ့ေဖာက္သည္ တန္ဖုိးကုိ ဖန္တီးရတဲ့အႏုပညာျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ေဖာက္သည္ကုိ ရွိရင္းစြဲ အေျခအေနထက္ ပုိေကာင္းေအာင္ ကူညီရတဲ့ ပညာပါ။ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားတစ္ေယာက္အတြက္ အၿမဲႏွလုံးသြင္းထားရမယ့္ စကား သုံးခြန္းဟာ အရည္အေသြး (quality)၊ ဝန္ေဆာင္မႈ (service)နဲ႔ တန္ဖုိး(value)တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဈးေရာင္းတယ္ဆုိတာ ပစၥည္းတစ္ခု ထုတ္လုပ္ၿပီးမွ စတင္လုိ႔ရတာပါ။ ေဈးကြက္ဖြင့္တာကေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရး မစခင္ကတည္းက ရွိေနရၿပီ။ “လူေတြဘာ လုိအပ္ေနတယ္၊ ကုမၸဏီက ဘာေတြ ဖန္တီးေပးသင့္တယ္” ဆုိတာကုိ အေစာကတည္းက တြက္ခ်က္ၾကရတယ္။ ဒါက ထုတ္လုပ္ေရးမစမီ လုပ္ရတဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းပါ။ ေဈးကြက္မွာ ကုိယ္တင္ဆက္မယ့္ ကုန္စည္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ ႀကံေဆာင္ရတာ၊ ေဈးႏႈန္းသက္မွတ္ရတာ၊ ျဖန္႔ျဖဴးရတာေတြ ရွိေသးတယ္။ ဒါက ထုတ္လုပ္ေရးအၿပီး ေဈးကြက္ဖြင့္ လုပ္ငန္းေပါ့။ ဒါနဲ႔တင္ မၿပီးေသးပါဘူး။ ပစၥည္းတစ္ခုေဈးကြက္မွာ ျဖန႔္ၿပီးၿပီဆုိတာနဲ႔ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကုိ မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ကုိယ့္တင္ဆက္မႈကုိ ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ “သ” ေန ရတယ္။ တစ္ခါ…ကုိယ့္ရဲ႕တင္ဆက္မႈကုိ ဘယ္အခ်ိန္မွာ အေျပာင္းအလဲလုပ္မယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ရပ္လုိက္မယ္ စတာေတြကိုလည္း ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းကပဲ ဆုံးျဖတ္ရပါတယ္။
ဒီေတာ့ ေျပာခ်င္တာက ေဈးကြက္ဖြင့္တယ္ဆုိတာ ေဈးေရာင္းတာလို ေရတုိအလုပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရရွည္သေဘာေဆာင္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္အလုပ္ကုိသာ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကုမၸဏီတစ္ခုအေနနဲ႔ ဘာတစ္ခုမွ မထုတ္လုပ္ရေသးခင္ ေဈးကြက္ထဲ မဝင္ရေသးခင္ကပဲ ေအာင္ျမင္မႈလမ္းစေပၚ ေျခခ်မိၿပီလုိ႔ဆုိႏုိင္ေလာက္ပါတယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္အေမးအေျဖ(၂)
ေဈးကြက္ဖြင့္တဲ့လုပ္ငန္း ဘယ္ တုန္းကစေပၚလာတာလဲ။
ပထမဆုံးလူသားစçေပၚလာကတည္းက ေဈးကြက္ဖြင့္တဲ့အလုပ္ စçခဲ့တာလုိ႔ ေျပာႏုိင္စရာရွိပါတယ္။ သမၼာက်မ္းစာထဲက ပထမဆုံးပုံျပင္ကုိပဲ ၾကည့္ေပါ့။ ဧဝက အာဒမ္ကုိ မစားေကာင္းတဲ့ သစ္သီးကုိ စားဖုိ႔ေသြးေဆာင္ခဲ့တယ္ မုိ႔လား။ အဲဒါ ေဈးကြက္ဖြင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဧဝဟာ ပထမဆုံး ေဈးကြက္ဖြင့္သူေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဧဝကုိ ခုလုိလုပ္ဖုိ႔ ေသြးေဆာင္တဲ့ေႁမြကုိသာ ပထမဆုံး ေဈးကြက္ဖြင့္သူလုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါရဲ႕။
ေဈးကြက္ဖြင့္တဲ့အလုပ္ကုိ ဘာသာရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ပထမဆုံး စသင္ၾကားခဲ့တာကေတာ့ ၂ဝရာစုအစပုိင္းေလာက္ေရာက္ မွပါ။ ဘိဇနက္သင္႐ုိးတစ္ခုအေနနဲ႔ အေမရိကမွာ စသင္ခဲ့ပါတယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးေရး (အထူးသျဖင့္ လက္ကားနဲ႔လက္လီျဖန႔္ျဖဴးေရး) အေနနဲ႔ စခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဘာဂေဗဒသမားေတြရဲ႕ စိတ္သဘာဝကုိ ၾကားျဖတ္ေျပာဖုိ႔ လိုမယ္ထင္တယ္။ ဒီလူေတြက “သီအုိရီ” ဆုိတာကုိ သိပ္အာ႐ုံ ၿငိၾကတာကလား။ သီအုိရီေနာက္လိုက္ရင္းနဲ႔ပဲ စီးပြားေရးေဆာင္တာေတြကုိ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ “အင္စတီက်ဴးရွင္း” ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကုိ ပစ္ပယ္ခဲ့ၾကတာ မ်ားတယ္။ ဝယ္လုိအားမ်ဥ္းေကြး၊ ေရာင္းလုိအား မ်ဥ္းေကြး ဆုိတာေတြနဲ႔၊ ေဈးႏႈန္းသတ္မွတ္ပုံေတြကုိ က်က်နန ရွင္းျပခဲ့ပါရဲ႕။ ဒါေပမယ့္ ထုတ္လုပ္သူကေန လက္ကားျဖန္႔ျဖဴးသူ အဲဒီကေနမွ လက္လီေရာင္းခ်သူ၊ အဆင့္ဆင့္ ျဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္းက ေဈးႏႈန္း ကြင္းဆက္ေတြအေၾကာင္းကိုေတာ့ လုံေလာက္ေအာင္ ရွင္းမျပႏုိင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒီလုိနဲ႔ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ ေဈးကြက္အပုိင္းမွာ ပညာကြက္လပ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အေစာပုိင္း ေဈးကြက္ဖြင့္သူေတြဟာ ဒီကြက္လပ္ႀကီးကုိ ျဖည့္ဖုိ႔ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသူေတြပါ။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဘာဂေဗဒဟာ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ရဲ႕ ေမြးသမိခင္လုိ႔ေတာ့ ဆုိႏုိင္ေလာက္ပါတယ္။ အႏွစ္သာရ က်က်ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တစ္ေတြဟာ ေဈးကြက္ ေဘာဂေဗဒသမားေတြ မဟုတ္လား။
ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ဟာ အႏုပညာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အတတ္ပညာလား။
အႏုပညာသေဘာထက္ အတတ္ပညာသေဘာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္ သေဘာမ်ဳိးက ကဲပါတယ္။ “အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဖြင့္အစည္းအ႐ံုး” (The American Marketing Association) တုိ႔၊ “ၿဗိတိသွ် ခ်ာတာေဈးကြက္ဖြင့္အင္စတီက်ဴ” (British Chartered Institute of Marketing) တုိ႔ဆုိတာေတြဟာ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားေတြအတြက္ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အရည္အေသြးေတြ ျဖန္႔ေဝေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕အစည္းႀကီးေတြက အရည္အခ်င္းျပည့္မီတဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားနဲ႔ ေယာင္ေျခာက္ဆယ္ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားကုိ စမ္းသပ္ခြဲျခားႏုိင္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ဟာ အတတ္ပညာသေဘာ ကဲတယ္လုိ႔ ေျပာတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အတတ္ပညာသက္သက္လုိ႔လည္း ယတိျပတ္ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ကုိ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ သင္ၾကားခြင့္မရခဲ့တဲ့ သူေတြဆီက သိပ္ကုိေတာက္ေျပာင္တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ အုိင္ဒီယာေတြ ထြက္ေပၚလာတာမ်ဳိး အမ်ားႀကီး ရွိဖူးတယ္။ ဥပမာ-”အင္ဗာကမ့္ရက္ဒ္” ဆုိရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားတစ္ေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ IKEA ကုမၸဏီကေတာ့ ထူးထူးျခားျခားကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ ပရိေဘာဂေတြကုိ ကုန္က်စရိတ္ သက္သက္သာသာနဲ႔ ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ေနရာမွာ ထိပ္တန္းေရာက္ခဲ့တယ္။ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာက ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းမွာ တီထြင္ဖန္တီးမႈဟာ ေအာင္ျမင္ေရး ေသာ့ခ်က္ဆုိတာကုိပါ။ ဒီအခ်က္အရဆုိရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္အလုပ္မွာ အႏုပညာသေဘာေတြလည္း ပါသေလာက္ပါေနတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ေျပာရရင္ သိပၸံပညာ (အတတ္ပညာ) နဲ႔ အႏုပညာဆုိတာကုိက တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဘာမွ မဆက္စပ္ဘဲ တစ္သီးတျခားစီ ရွိေနၾကတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ဂီတမွာ ႐ူပေဗဒကုိ အသုံးျပဳခ်ဥ္းကပ္ရတဲ့ “မၾတာအခ်ဳိး” တုိ႔ “နရီသြား” တုိ႔ဆုိတာ ရွိတယ္မုိ႔လား။ ေဈးကြက္မွာလည္း မၾတာအခ်ဳိးရွိတယ္။ နရီသြားရွိတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္သုေတသနမွာ ဒါေတြကုိ ေလ့လာၾကရတယ္။ ေရာင္းအား နဲ႔အျမတ္ႏႈန္းအေပၚ သူတုိ႔ရဲ႕သက္ေရာက္ မႈေတြကုိ ဆုပ္မိကုိင္မိျဖစ္ဖုိ႔ အားထုတ္ၾကရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ကုိ အတတ္ပညာသက္သက္၊ အႏုပညာ သက္သက္၊ သိပၸံသက္သက္၊ ဝိဇၧာသက္သက္၊အတိအက်ႀကီး ခြဲေျပာဖုိ႔ခက္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံး စုေပါင္းဖန္တီးရတဲ့ ပညာရပ္လုိ႔ပဲ ဆုိခ်င္တယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ကုိ အသုံးခ်သိပၸံလုိ႔ေကာ မေျပာႏုိင္ဘူးလား။
အင္ဂ်င္နီယာပညာဆုိရင္ သူ႔ရဲ႕ခြန္အားကုိ ႐ူပေဗဒလုိ၊ ဓာတုေဗဒလုိအေျခခံ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြဆီက ဆြဲယူ စုစည္းရတာမ်ဳိးရွိတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္မွာလည္း ဒီသေဘာပါပဲ။ ေဘာဂေဗဒ၊ စိတ္ပညာ၊ လူမႈေဗဒ၊ အဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ သီအုိရီ၊ သခၤ်ာ၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္သိပၸံ စတဲ့ အေျခခံ ဝိဇၧာသိပၸံဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ ကင္းလုိ႔မရပါဘူး။ ဒီလုိအေျခခံရတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ ေခတ္မီတုိးတက္ေလ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ ကုိယ္တုိင္လည္း ေရွ႕တန္းေရာက္ေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ရဲ႕အနာဂတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ ေျပာရရင္ တစ္ခ်ိန္မွာ “ဝယ္လုိအား စီမံခန္႔ခြဲမႈသိပၸံပညာ” (science of demand management)အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ ဝယ္လုိအားကုိ ဘယ္အရာေတြက ေမာင္းႏွင္ေပးတယ္၊သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ အျမတ္ရဖုိ႔ ဘယ္လုိ လုပ္ၾကမယ္ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တစ္စုံတစ္ရာ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ သီအုိရီတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာလိမ့္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
စိတ္ပညာ၊ လူမႈေဗဒ၊ မႏုႆေဗဒ နဲ႔ေဘာဂေဗဒ အေကာက္အယူေတြ ဘယ္တုန္းကစၿပီး ေဈးကြက္ဖြင့္ ဘာသာရပ္ထဲ အက်ဳံးဝင္လာတာပါလဲ။
ေဈးကြက္ဖြင့္နယ္ပယ္ရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မ ေနရာမွာ ရွိေနတာဟာ ေရာင္းသူေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဝယ္သူေတြဆုိတာ ေဈးကြက္ ဖြင့္သမားေတြ ကုိယ္တုိင္ သေဘာေပါက္လာတဲ့ ေန႔က စခဲ့တာလုိ႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ဝယ္သူအေၾကာင္း နားလည္ဖုိ႔ဆုိရင္ အျပဳအမူဆုိင္ရာနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ သိပၸံပညာကုိ မေလ့လာလုိ႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ေဈးကြက္ဖြင့္ သုေတသီတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေဖာက္သည္ရဲ႕လုိအပ္ခ်က္၊ သေဘာထားအျမင္၊ အႀကိဳက္စ႐ုိက္နဲ႔အျပဳအမူေတြကုိ နားလည္ႏုိင္ဖုိ႔ လူဦးေရပညာတုိ႔၊ စိတ္ပညာတို႔၊ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့တုိ႔၊ လူမႈေရးဩဇာသက္ေရာက္မႈတုိ႔နဲ႔ ဆုိင္တဲ့ပညာရပ္ေတြကို အသုံးျပဳရေတာ့မယ္။ ဒီလုိ ဘက္ေပါင္းစုံခ်ဥ္းကပ္ေလ့လာႏုိင္ပါမွ ထိေရာက္တဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္မဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ကုိ တီထြင္ ခ်မွတ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပညာရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ထဲမွာ အက်ဳံးဝင္လာတာျဖစ္ပါတယ္။
အခုဆုိရင္ “ေဈးကြက္ဖြင့္” ဆုိတဲ့ ေဝါဟာရရဲ႕ဂယက္အနက္ဟာ ကုန္စည္နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြမွာတာ၊ ပုိ႔တာစတဲ့ အဓိပၸာယ္ထက္ အမ်ားႀကီး ပုိက်ယ္သြားပါၿပီ။ ဒီလုိအျပန္႔က်ယ္သြားတာ ေကာင္းလား၊ ဆုိးလား။
“ေဈးကြက္ဖြင့္” ဆုိတဲ့ ေဝါဟာရရဲ႕ ဂယက္အနက္ကုိ ဆြဲဆန္႔ခဲ့တဲ့သူေတြထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္လည္း တစ္ေယာက္ အပါအဝင္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္က ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ “ဆစ္ဒနီလယ္ဗီး” ေပါင္းၿပီး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ ေခါင္းစဥ္က “အျပန္႔က်ယ္လာတဲ့ ေဈးကြက္ဖြင့္ အေကာက္အယူ” (Broadening Concept of Marketing) တဲ့။ အဲဒီ ေဆာင္းပါးမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခုလုိ ေရးခဲ့တယ္။
“ေဈးကြက္ဖြင့္အလုပ္ဟာ အျမတ္ရွာ ေဖြတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္သာ အသုံးျပဳႏုိင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပတုိက္ျပခန္း၊ ဘုရားေက်ာင္း၊ ပရဟိတအဖြဲ႕စတဲ့ အျမတ္နဲ႔ မဆုိင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ပါ အသုံးတည့္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြအေနနဲ႔ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းေတြ၊ အလွဴရွင္ေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးခ်ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးလိပ္ဆန္႔က်င္ေရးတုိ႔၊ မူးယစ္ေဆးဝါးဆန္႔က်င္ေရးတုိ႔၊ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ အမႈိက္မပစ္ေရးတို႔၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတုိ႔ စတဲ့လူမႈေရး လႈံ႔ေဆာ္လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း ေဈးကြက္ဖြင့္ အလုပ္ကုိ အသုံးျပဳႏုိင္စရာ ရွိပါတယ္။”
အခုဆုိရင္ ၁၉၆၉ခုႏွစ္ေလာက္က ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားခဲ့တာထက္ေတာင္ ပုိက်ယ္ျပန္႔သြားပါၿပီ။ ကုန္စည္ေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈေတြသာ မကေတာ့ဘူး၊ အေတြ႕အႀကဳံေတြ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ အုိင္ဒီယာေတြ၊ အေရးေတာ္ေတြကုိေတာင္ ေဈးကြက္ဖြင့္လို႔ ရေနပါၿပီ။ တျခား ဘာသာရပ္ေတြလုိပါပဲ။ ေဈးကြက္ဖြင့္ဘာသာရပ္ကုိ အသုံးျပဳၾကတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ေကာင္းတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဆုိးတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိႏုိင္တာေပါ့။ ဘာသာရပ္တစ္ခု အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္ အုိင္ဒီယာေတြကုိသာ က်က်နန အသုံးျပဳႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အဆုိးထက္ အက်ဳိးက ပုိမ်ားလိမ့္မယ္လုိ႔ ေယဘုယ်ေျပာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ အသင့္အသုံးခ်ႏုိင္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြ အလွ်ံပယ္ရွိေနၿပီဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အားလုံး ဒါမွမဟုတ္ အားလုံးနီးပါးကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ၿပီလုိ႔ ဆုိႏုိင္ၿပီလား။ ဒါဆုိရင္ ဒီေန႔ ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္း ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာဟာ မျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လုိအပ္ခ်က္ အနည္းငယ္ေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါၿပီလား။
ေဈးကြက္ဖြင့္အလုပ္အေၾကာင္း ေျပာၾကတဲ့အခါတုိင္း မျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ေပးဖို႔ဆုိတဲ့ စကားကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အၿမဲေျပာၾကရပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ အမ်ားစုကုိ ျဖည့္ေပးႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ အလွ်ံပယ္ရွိေနၿပီ ဆုိတာလည္းအမွန္ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕အီတာလွ်ံမိတ္ေဆြႀကီး “ပီထ႐ုိဂူဒုိ” က “ဘာမွ မလုိေတာ့တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း” (The No Need Society) ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စာအုပ္တစ္အုပ္ ေရးခဲ့တာေပါ့။ ဒီစာအုပ္မွာ “ဘာမွ မလုိေတာ့ဘူးဆုိတာနဲ႔ ေဈးကြက္ဖြင့္စရာ မလုိေတာ့ဘူးလား” ဆုိတာကုိ မိတ္ေဆြႀကီးက ေမးခြန္း ထုတ္ဆန္းစစ္ျပထားတယ္။ သူ႔ သေဘာကေတာ့ ေဈးကြက္ဖြင့္သမားေတြအေနနဲ႔ လုိအပ္ခ်က္ကုိ ျဖည့္ေပး႐ုံနဲ႔တာဝန္ မေက်ေသးဘူး။ လုိအပ္ခ်က္ကုိလည္း ဖန္တီးႏုိင္ရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဥပမာ-ဆုိနီက အီလက္ထေရာနစ္ ပစၥည္းသစ္ေတြ ဖန္တီးေပးသလုိမ်ဳိးေပါ့။ ဒီေန႔ လူသုံးမ်ားေနတဲ့ ေဝါ့ခ္မင္တုိ႔၊ စခရင္ ႀကီးႀကီးနဲ႔တီဗြီတုိ႔၊ ဗီဒီယုိကင္မရာပိစိေကြးေလးတုိ႔ ဆုိတာေတြဟာ ဟုိးလြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက ဘယ္သူမွ လုိအပ္ခဲ့တာေတြ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒီပစၥည္းေတြရဲ႕တန္ဖုိးကုိ သိလာမွ လုိအပ္ခ်က္ အသစ္ေတြေပၚလာတာပါ။ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ ေဈးကြက္အေမာင္းခံ (market driven)ဘဝက ေနေဈးကြက္ကုိ ကုိယ္တုိင္ေမာင္းမယ့္ (market driving) အေျခအေနေရာက္ေအာင္ လွည့္ေျပာင္းဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္း နယ္ပယ္ထဲမွာ ရွိတာပါပဲ။
ေနာက္တစ္ခုေျပာဖုိ႔ရွိတာက “မျဖည့္ ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လုိအပ္ခ်က္ဆုိတာ ဘယ္ေခတ္ဘယ္ကာလမွာ မဆုိ ရွိၿမဲရွိေနမယ့္ အခ်က္ပါ။ လူ႔လိုအပ္ခ်က္ဆုိတာ အကန္႔အသတ္မွ မရွိတာကလား။ “လူ႔အလုိ နတ္မလုိက္ႏုိင္” ဆုိသလုိေပါ့။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ေတာက္ေလွ်ာက္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္လုပ္ေနရရင္ နားခ်င္လာမွာပဲ။ တစ္ခါ…အၾကာႀကီးနားေနရရင္လည္း လုပ္ငန္းခြင္ ျပန္သြားခ်င္ဦးမွာပဲ။ ဒီကေန႔ မေမြးေသးတဲ့ ကေလးေတြဟာ မျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လိုအပ္ခ်က္အစုအေဝးႀကီးကုိ ကုိယ္စားျပဳသူေတြလုိ႔ ေျပာႏုိင္စရာရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ေျပာရရင္ ေဈးကြက္ဖြင့္အလုပ္ဆုိတာ လူ႔ျဖစ္တည္မႈနဲ႔ စခဲ့သလုိ လူရွိေနသေရြ႕ ဆက္ရွိေနဦးမွာပဲလုိ႔ ထင္ပါတယ္။
လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ေက်နပ္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးတဲ့ေနရာမွာ ေဈးကြက္ဖြင့္တဲ့ လုပ္ငန္းဟာ အေကာင္းဆုံးနည္းလမ္းလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါသလား။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ။
လူေတြမွာ ကုိယ့္လုိအပ္ခ်က္ျပည့္စုံ ေက်နပ္ေစဖို႔ နည္းမ်ဳိးစုံ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ၾကတာရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က ခုိးတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေတာင္းတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္ အလုပ္ကေတာ့ ဖလွယ္တဲ့နည္းကုိ သုံးပါတယ္။ တစ္ဖက္လူလုိအပ္မယ့္ တန္ဖုိးကုိ ဖန္တီးေပးၿပီး ကုိယ္လုိအပ္တာကိုျပန္ယူတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဈးကြက္ဖြင့္တာရဲ႕ အေျခခံ အေကာက္အယူဟာ “ဖလွယ္တာ” လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီနည္းဟာ ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ အရွိဆုံးနဲ႔ဆႏၵအရ ေရြးခ်ယ္တဲ့ လူ႔သဘာဝတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းရဲ႕ မစ္ရွင္ဟာ ဘာလဲ။
ဒီေမးခြန္းအတြက္ အနည္းဆုံးအေျဖ သုံးခုရွိပါတယ္။ ေရွးအက်ဆုံးအေျဖကေတာ့ ဒီလုိပါ။ ေဈးကြက္ဖြင့္မစ္ရွင္ဆုိတာ ကုမၸဏီက ထုတ္လုပ္တဲ့ ပစၥည္းအခ်ဳိ႕ ဒါမွ မဟုတ္ ပစၥည္းအားလုံးကုိ လူတခ်ဳိ႕ ဒါမွ မဟုတ္ လူတုိင္းကုိ ေရာင္းခ်ဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည့္စုံလုံေလာက္မႈ မရွိေသးတဲ့ အေျဖလု႔ိ ဆုိရပါလိမ့္မယ္။
ဒုတိယအေျဖက ပုိေခတ္မီပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္မစ္ရွင္ဆုိတာ အေသအခ်ာ သတ္မွတ္ခ်ိန္ရြယ္ထားတဲ့ ေဈးကြက္ရဲ႕ အေသအခ်ာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းႏုိင္မယ့္ ပစၥည္းေတြဖန္တီးဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ေဈးကြက္ဖြင့္ အလုပ္ကုိ ထင္ဟပ္ေစႏုိင္ေပမယ့္ ၿပီးျပည့္စုံၿပီလုိ႔ မဆုိႏုိင္ေသးပါဘူး။
တတိယအေျဖက ဒႆနသေဘာ ေဆာင္ပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြင့္မစ္ရွင္ဆုိတာ ကမၻာတစ္လႊားမွာရွိတဲ့ လူသားတုိင္းအတြက္ ဘဝအရည္အေသြးနဲ႔ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ ရာလူေနမႈ အဆင့္အတန္းကုိ ျမႇင့္တင္ႏုိင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကုိ ကုိယ္စားျပဳႏုိင္တာမုိ႔ (အခုခ်ိန္ထိ) ၿပီးျပည့္စုံဆုံး အေျဖလု႔ိ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ေဈးကြက္ဖြင့္လုပ္ငန္းရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ မျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေသးတဲ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ခံစားသိရွိ၊ သတိျပဳႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ဆြဲေဆာင္အားေကာင္းတဲ့ ေျဖရွင္းနည္းအသစ္ေတြ ဖန္တီးႏုိင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေကာင္းဆုံး ဥပမာကေတာ့ ေခတ္မီ မီးဖုိေခ်ာင္ သုံးပစၥည္းေတြပါ။ ဒီပစၥည္းေတြရဲ႕ တန္ဖုိးဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ ၿငီးေငြ႕ထုံထုိင္းတဲ့ အိမ္အလုပ္ေတြက လြတ္ေျမာက္ေစၿပီး သူတို႔ရဲ႕ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးကုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေစဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
(အခြင့္အလမ္းဂ်ာနယ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)
ျမေလးသွ်င္ 